عنصر سلنیم

سلنیم عنصری از جدول تناوبی با عدد اتمی 34 است که به گروه 16 و تناوب چهارم از جدول تعلق دارد. این عنصر با نماد شیمیایی Se نمایش داده شده و عنصری غیرفلزی است. سلنیم رفتار شیمیایی و خواص فیزیکی مشابه با گوگرد و تلوریم دارد. سلنیم به عنوان عنصری بیولوژیکی و مورد نیاز برای بدن است، اما در مقدار زیاد می تواند سمیت ایجاد کند. سلنیم در بدن به عنوان یک آنتی اکسیدان رفتار کرده و مانع انجام واکنش های شیمایی مضر در بدن می شود.

تاریخچه عنصر سلنیم

کشف عنصر سلنیم در سال 1817 میلادی توسط یونس یعقوب برزلیوس انجام شد. این عنصر در شهر استکهلم سوئد شناسایی شد. در آزمایشات مربوط به ساخت اسید سولفوریک، این دانشمند توجه زیادی به رسوب قهوه ای قرمزی داشت که در بخش های پایینی محفظه ها تشکیل می شد. تصور این دانشمند این بود که به دلیل بوی شبیه به تربچه که از گرما دادن این ماده حاصل می شد، ماده مذکور، تلوریم است. به طوری که او اعلام کرد این عنصر با گوگرد مشابه بوده و دارای خواصی بین گوگرد و تلوریم است. او این عنصر را الهه ماه نام نهاد.

سلنیم را می توان از کانی های سولفیدی مانند نقره، سرب و مس به دست آورد که به شکل سلنید در این کانی ها وجود دارد. همچنین این عنصر به عنوان محصول جانبی از گل و لای آنودی مس و گل و لای سری به دست می آید.

خواص عنصر سلنیم

عنصر سلنیم نافلز است، اما در حالت فلزی به رنگ خاکستری و در حالت شبه فلزی به رنگ سیاه است. به حالت خاکستری این عنصر در دمای 27 درجه سانتی گراد ذوب شده و در دمای 648,9 درجه سانتی گراد نیز به جوش می آید. ساختار بلوری سلنیم به صورت هگزاگونالی است.

عنصر سلنیم در محیط بدون نور، هدایت الکتریکی بسیار پایینی دارد ولی در مجاورت با نور، هدایت الکتریکی آن چند برابر زیاد می شود. سلنیم عنصری به شکل نیمه هادی است که هدایت اکسی متریک دارد، به طوری که جریان الکتریکی آن در جهت آسان تر از جهت دیگر است. به دلیل این ویژگی خاص است که از سلنیم در صنعت بسیار استفاده می شود.

عنصر سلنیم به عنوان 68 امین عنصر از نظر فراوانی در پوسته ی زمین است. با این که سلنیم عنصر ضروری در گیاهان نیست ولی این عنصر در انسان و حیوانات به عنوان یک آنتی اکسیدان مهم است.

کاربرد عنصر سلنیم

همان طور که گفته شد، سلنیم در معرض نور، رسانایی بسیار خوبی دارد و در سلول های نوری، سلول های خورشیدی و نورسنج کاربرد فراوانی دارد. این عنصر در صنایع شیشه سازی و برای حذف رنگ در آن ها و یا ایجاد رنگ قرمز در لیوان ها و میناها استفاده می شود. از ترکیب سدیم سلنیت در خوراک دام ها و همچنین مکمل های غذایی به کار گرفته می شود.

از کاربردهای دیگر این عنصر در عکاسی، برای تنظیم کردن عکس ها و همچنین کپی کردن است. در عکاسی ایین عنصر برای ادامه دامنه تونال عکس ها استفاده می شود. یکی از کاربردهای مهم سلنیم در ساخت باتری های ذخیره کننده و یکسو کننده هاست که می تواند جریان مستقیم را به جریان متناوب تبدیل کند. کاربرد این عنصر برای این منظور به شکل آلیاژهای فلزی مثل صفحات سربی است.  

نقش زیست شناختی عنصر سلنیم

همان طور که گفته شد، در بدن انسان و حیوانات، سلنیم به عنوان یک آنتی اکسیدان مانع انجام واکنش های مضر می شود. این ماده از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند. به عنوان مثال تشکیل اکسیژن ناپایدار در واکنش های بیوشیمیایی است که همراه با اکسید کردن مولکول های اطراف، منجر به تشکیل مولکول هایی می شود که انرژی بسیار زیادی دارند. این مولکول ها ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی را زیاد می کنند.

شکلی از سلنیم که در بدن فعالیت بیولوژیکی دارد، سلنوپروتئین ها گلوتاتیون پراکسیداز هستند. این آنزیم نقش مهمی در شکسته شدن هیدروکسیدهای آلی و همچنین آب اکسیژنه در بدن دارد. یکی از مشکلاتی که در نتیجه وجود رادیکال های آزاد در مفاصل به وجود می آید، آرتروز است که با سلنیم، این مشکل رفع می شود. همچنین سلنیم می تواند با زیاد کردن تولید لنفوسیت های نوع B، سیستم ایمنی را قوی تر می کند، زیرا تولید آنتی بادی ها را افزایش می دهد. 

اسید استیک

اسید استیک ترکیبی با فرمول مولکولی CH₃COOH بوده و به نام های اسید استیک گلاسیال و اتانوئیک اسید نیز خوانده می شود. اسید استیک یکی از پرکاربردترین ترکیبات در مواد غذایی و صنعت است. این اسید، به صورت مایعی بدون رنگ بوده که قدرت خورندگی بالایی دارد. بوی اسید استیک شبیه به بوی سرکه است و می تواند به راحتی در آب حل شود. قابلیت انحلال اسید استیک در اتانول، تتراکلرومتان، اتانول، اتر و استون نیز بالاست.

اسید استیک در دسته ی اسیدهای ضعیف قرار دارد، زیرا به مقدار جزئی در آب تفکیک می شود. اما اگر غلظت این اسید بالا باشد، خورنده بوده و موجب صدمه به پوست می شود. در ساختار این اسید، یک گروه متیل به گروه کربوکسیل متصل شده است.

تولید اسید استیک

دو روش صنعتی و تخمیر برای تولید اسید استیک وجود دارد. عمده ترین روشی که برای تولید این اسید استفاده می شود، کربونیلاسیون متانول است. در این روش، ابتدا متانول با اسید یدیک واکنش داده و تولید حدواسط یدومتان می کند.سپس کربونیلاسیون یدومتان در حضور یک کاتالیزور، تولید ترکیب CH₃COI را می کند. در مرحله نهایی، این ترکیب با آب واکنش داده و اسید استیک تولید می شود.

دومین روشی که می توان برای تولید این اسید به کار برد، اکسیداسیون استالدهید است. استالدهید مصرفی در این جا با استفاده از هیدراتاسیون استیلن به دست می آید. اکسیژن و یا هوا می تواند اجزای سبک و کم چگال نفتا را اکسید کرده و ترکیبات پراکسید را تشکیل دهد. ترکیبات پراکسید تولید شده با تجزیه شدن، تبدیل به اسید استیک می شود. کاتالیزورهایی که در این واکنش استفاده می شود، نمک های منگنز، کبالت و کروم هستند. همچنین این واکنش، در دمای 150 درجه سانتی گراد و فشار 55 اتمسفر انجام می شود. از روش های معمول دیگر برای تولید اسید استیک، اکسیداسیون اتیلن است.

تخمیر اکسیداتیو و تخمیر بی هوازی نیز از روش های دیگر تولید این اسید هستند. در تخمیر اکسیداتیو، باکتری هایی که به نام استوباکتر خوانده می شوند، با استفاده از اکسیژن، از انواع مواد غذایی مانند سیب، غلات تخمیر شده، مالت، برنج و سیب زمینی، تولید اسید استیک می کنند. در تخمیر بی هوازی، باکتری هایی از خانواده استوباکتریوم و کلستریدیوم می توانند قندها را به اسید استیک تبدیل کنند، بدون این که اتانول به عنوان حدواسط تولید شود.

کاربرد اسید استیک

کاربرد در تولید مونومر وینیل استات

اسید استیک به عنوان یک معرف شیمیایی می تواند در سنتز بسیاری از ترکیبات شیمیایی استفاده شود. یکی از کاربردهای مهم این اسید در تولید مونومر وینیل استات است. به طوری که بیشتر از یک سوم اسید استیکی که در جهان تولید می شود، برای این منظور به کار برده می شود. برای تولید این مونومر، اسید استیک با اتیلن در مجاورت با اکسیژن و کاتالیزور پالادیوم، واکنش می دهد.

کاربرد در تولید استر و انیدرید استیک

از کاربردهای مهم دیگر این اسید در ساخت استر است که از آن به عنوان حلال جوهر، رنگ و پوشش دهنده استفاده می شود. ترکیبات استری این اسید مانند استات اتیل، n- بوتیل استات و پروپیل استات است.

انیدرید استیک از ترکیب دو مولکول اسید استیک با فرایند میعان به دست می آید. همچنین 25 تا 30 درصد از اسید استیک تولید شده در جهان نیز برای تولید انیدرید به کار گرفته می شود. در تولید انیدرید استیک، ابتدا یک مولکول اسید استیک در دمای 700 تا 750 درجه سانتی گراد، دهیدراته شده و تولید کتن می کند که سپس کتن با مولکول بعدی اسید استیک واکنش داده و انیدرید حاصل می شود.

کاربرد در صنایع غذایی

سرکه حاوی مقدار کمی اسید استیک بوده و در مواد غذایی به عنوان چاشنی استفاده می شود. این ماده به عنوان ترشی سبزیجات استفاده می شود.

کاربرد در پزشکی

یکی از راه های درمان تومورها، تزریق اسید استیک به آن هاست. همچنین از محلول 1 درصد اسید استیک به عنوان محلول ضدعفونی کننده در نابودی استرپتوکوک ها، استافیلوکوک ها، انتروکوک ها و ... به کار گرفته می شود. عفونت هایی که در پوست ها در نتیجه ی باکتری های سودومونایی که در برابر باکتری ها مقاوم هستند، ایجاد می شود با استفاده از اسید استیک می تواند درمان شود.

از کاربردهای دیگر اسید استیک، در صنایع نساجی است که از استات سدیم استفاده می شود. استات مس نیز می تواند به عنوان رنگدانه و قارچ کش به کار برده می شود. ترکیب استات آلومینیوم و استات آهن در رنگ ها به عنوان ماده اولیه به کار برده می شود.

عنصر کالیفرنیم

کالیفرنیم عنصری از جدول تناوبی با عدد اتمی 98 است که به گروه سوم و تناوب هفتم تعلق دارد. این عنصر با نماد شیمیایی Cf نمایش داده شده و در دسته ی عناصر اکتینیدها قرار دارد. عنصر کالیفرنیم رادیواکتیو بوده و به وسیله هوا، بخار و اسیدها تاثیرپذیری دارد. این عنصر در درجه ششم عنصر ترانس اورانیومی قرار دارد.

تاریخچه عنصر کالیفرنیم

در سال 1950 برای اولین بار شناسایی عنصر کالیفرنیم به وسیله گروهی شامل گلن سیبرگ، استنلی تامسون، آلبرت جیورشو و کنت استریت در آمریکا انجام شد. نام آن نیز برگرفته از نام دانشگاه و ایالت کالیفرنیا در آمریکا است. عنصر کالیفرنیم به طور مصنوعی و با بمباران Cm²⁴² با استفاده از یون های هلیم سنتز می شود. ایزوتوپ تولید شده از این عنصر با فرایند مذکور، عنصر کالیفرنیم 245 با 44 دقیقه نیمه عمر است.

تولید فقط چند میلی گرم از کالیفرنیم چند سال طول کشید. تولید این عنصر به مقدار 1,2 میلی گرم توسط تامسون و محقق بوریس کانینگهام انجام شد که این دانشمندان کالیفرنیم را با تابش نوترونی پلوتونیوم 239 در مدت زمان 5 سال جداسازی کردند. از ایزوتوپ 252 کالیفرنیم تا امروز، 63 میلی گرم تولید شده است.

خواص عنصر کالیفرنیم

عنصر کالیفرنیم بعد از اینشتینیم به عنوان دومین عنصری است که به اندازه ای تولید شدند که می توان با چشم غیر مسلح، آن ها را مشاهده کرد. این عنصر در دمای اتاق به حالت فیزیکی جامد بوده و فلزی سفید نقره ای است. عنصر کالیفرنیم در دمای 900 درجه سانتی گراد ذوب شده و هنوز نقطه جوش آن تعیین نشده است. برای این عنصر دو ساختار کریستالی می توان مشاهده کرد. این دو ساختار یکی در زیر دمای 900 درجه سانتی گراد و دیگری در دمای بالاتری از این دما، با فشار بالا شکل می گیرد.

یکی از خواص این عنصر، تیره شدن در دمای اتاق است که خیلی آسان انجام می شود. عنصر کالیفرنیم در حالت خلوص، قابل انعطاف بوده و با چاقو برش داده می شود. اگر این عنصر را در محیطی به دور از فضای ایزوله نگهداری آن قرار دهند و دمای 300 درجه سانتی گراد به آن وارد کنند، تبخیر می شود.

خاصیت مغناطیسی عنصر کالیفرنیم در دمای 51 درجه کلوین به شکل فرومغناطیس است. اما اگر دما بین 48 تا 66 درجه کلوین باشد، خاصیت ضد فرومغناطیسی دارد. همچنین اگر دمای بالاتر از 160 درجه کلوین باشد، این عنصر خاصیت پارامغناطیسی نشان می دهد.

ایزوتوپ های عنصر کالیفرنیم

تعداد ایزوتوپ هایی که از عنصر کالیفرنیم تا به امروز شناسایی شده است، 20 مورد است که عدد جرمی آن ها بین 237 تا 256 است. اما به دلیل رادیواکتیو بودن، هیچ ایزوتوپ طبیعی از آن مشاهده نمی شود. از جمله ایزوتوپ های رادیواکتیو این عنصر می توان به کالیفرنیم 249 با 351 سال نیمه عمر، کالیفرنیم 251 با 900 سال نیمه عمر، کالیفرنیم 248 با 334 روز و کالیفرنیم 250 با 13 سال نیمه عمر اشاره کرد.

یکی از رادیوایزوتوپ های این عنصر، کالیفرنیم 252 است که می تواند با قدرت تابش نوترون انجام دهد. به طوری که در هر دقیقه، 170 میلیون نوترون از این رادیوایزوتوپ منتشر می سود. همین عامل باعث شده است که در نگهداری آن از حفاظ های مناسبی به کار گرفته شود.

این ویژگی سرشار بودن از نوترون سبب شده است که از عنصر کالیفرنیم استفاده های زیادی شود. به طوری که در تعیین لایه های آب و نفت دار و همچنین پیمایش رطوبت نوترونی استفاده می شود.

کاربرد عنصر کالیفرنیم

همان طور که گفته شد، عنصر کالیفرنیم غنی از نوترون بوده و می تواند در صنایع مختلف به کار گرفته شود. یکی از کاربردهای این عنصر به عنوان روشی برای شناسایی استرس فلزات در هواپیما است و نقش یک فلزیاب را دارد. ایزوتوپ کالیفرنیم 252 در درمان سرطان دهانه رحم می تواند به کار برده شود. از این عنصر در کشف فلزاتی چون طلا و نقره، تجزیه و تحلیل محتوای گوگرد نفت، در ساخت فلزیاب های قابل حمل در تشخیص طلا و نقره و شناسایی لایه های آب و روغن در چاه های نفت استفاده می شود.

در انفجارهای ستاره ای که به نام ابرنواخترها شناخته می شوند، عنصر کالیفرنیم احتمال دارد که تولید شود.

اثرات عنصر کالیفرنیم در سلامتی

عنصر کالیفرنیم به عنوان عنصری رادیواکتیو و منتشر کننده نوترون، باعث ایجاد عوارضی از جمله انتشار این مواد سمی در خاک، اقیانس ها، آب و دریاها می شود. در نتیجه این مواد وارد بدن جانداران و گیاهان می شود. یکی از مهمترین مضرات رادیواکتیو به ژنتیک ساختار گونه های زنده است. 

پودر کاکائو

پودر کاکائو به عنوان ماده ای است که می تواند در تهیه شکلات ها استفاده شود. این پودر را بعد از این که کره کاکائو را از دانه های کاکائو به دست آوردند، از مواد باقی مانده تهیه می کنند. به عبارتی پودر کاکائو را بعد از این که لوبیای کاکائو را تحت فشار قرار می دهند و کره و یا چربی آن را حذف می کنند، به دست می آورند. امروزه با انجام آزمایشات مختلف، مفید بودن پودر کاکائو برای سلامتی به اثبات رسیده است.

پودر کاکائو سرشار از پلی فنول ها بوده و برای بدن بسیار مفید است، زیرا پلی فنول ها به عنوان آنتی اکسیدان های طبیعی مهم هستند که در سبزیجات، میوه جات و چای به وفور یافت می شوند. از خواص پلی فنول ها که در ترکیب پودر کاکائو وجود دارد می توان به کم کردن فشار خون، بهتر کردن سطح کلسترول و قند خون، کم کننده التهاب و هم چنین ایجاد جریان بهتر از خون اشاره کرد. ولی وقتی پودر کاکائو را به منظور کم کردن میزان تلخی آن، پردازش می کنند، چون محتوای فلاوانول آن به اندازه 60 درصد کاهش پیدا می کند، به همین دلیل از خواص مفید آن کاسته می شود.

تولید پودر کاکائو

برای تولید پودر کاکائو ابتدا، اجزای اضافی را از دانه کاکائو جدا می کنند. سپس به دانه های کاکائو با گذاشتن یک هفته در جای خشک، فرصت تخمیر داده می شود. در مرحله بعد، دانه های کاکائو، بوداده می شود تا طعم و رنگ مناسب شکلات به دست آید. مقدار گرمایی که در این مرحله استفاده می شود و همچنین مدت زمان گرما دادن با توجه به نوع دانه کاکائو، متفاوت خواهد بود.

سپس بعد از جدا کردن پوست از دانه ها، گرانول ها پرس می شوند تا لیکور کاکائو حاصل شود. این مرحله در دمای 37 تا 50 درجه سانتی گراد انجام می شود. مرحله بعدی، اضافه کردن پتاسیم، سدیم، منیزیم کربنات و بی کربنات برای قلیایی کردن این دانه ها و ایجاد رنگ و طعم بهتر، انجام می شود. از لیکور کاکائو، کره کاکائو به وسیله پرس حاصل می شود که در تولید شکلات استفاده می شود.

باقی مانده که به عنوان کلوخ کاکائو است برای تولید پودر کاکائو استفاده می شود. باقی مانده با پرسمای هیدرولیکی تحت فشار قرار گرفته و چربی آن جداسازی می شود. بقیه چیزی که مانده به عنوان کیک کاکائو است که بعد از آسیاب کردن کیک خشک شده، پودر کاکائو حاصل می شود.

خواص و فواید پودر کاکائو

همان طور که گفته شد، از مهمترین فواید پودر کاکائو داشتن پلی فنول در ترکیب آن است که آنتی اکسیدان است. از فواید مهم این پودر، کم کردن فشار خون است که می تواند هم به شکل پودری استفاده شود و هم به شکل شکلات تلخ مصرف شود. کاهش فشار خون توسط این پودر، با متعادل شدن میزان نیتریک اکسید خون است که به دلیل وجود فلاوانول در کاکائو است. پس رگ های خونی بهتر عمل کرده و فشار خون کم می شود. همچنین وجود فلاوانول در کاکائو و بهتر شدن سطح اکسید نیتریک، به جریان خون بهتر در نتیجه ی بزرگ شدن رگ های خونی کمک می کند.

پودر کاکائو با کم کردن میزان کلسترول بد خون، مانند آسپرین عمل کرده و قند خون را تنظیم می کند. در نتیجه این عملکردها، التهاب کم شده و خطر حمله قلبی کاهش پیدا می کند.

از دیگر فواید پلی فنول ها در پودر کاکائو، بهتر کردن عملکرد مغز و جریان خون است که می تواند مشکلات و بیماری های عصبی را کم کند. نورون ها و مولکول هایی که برای فعالیت مغز لازم هستند با کمک فلاوانول ها و شرکت آن ها در واکنش های بیوشیمیایی تولید می شوند. چون موجب افزایش جریان خون به مغز می شوند.

یکی از مهمترین فواید پودر کاکائو، تاثیر مثبت بر مغز و بهبود نشانه های افسردگی است. این عملکرد نیز به دلیل وجود فلاوانول ها و تبدیل تریپتوفان به سروتونین است. به طوری که مصرف شکلات در دوران بارداری می تواند به کم کردن سطح استرس در آن ها کمک کند.

پودر کاکائو با کند کردن هضم و جذب کربوهیدرات در روده و بهتر کردن ترشح انسولین، از میزان التهاب کم کرده و شکر را از خون به سمت عضلات جذب می کند. در نتیجه، می تواند اثر ضد دیابتی داشته باشد. با مصرف این پودر، از ابتلا به دیابت نوع 2، تا حد زیادی جلوگیری می شود. یکی از فواید مهم مصرف پودر کاکائو کمک به کنترل وزن است. 

کلر

کلر عنصری از جدول تناوبی در دسته ی هالوژن هاست که به گروه 17 ام تعلق دارد. این عنصر گازی به رنگ زرد مایل به سبز بوده و بوی بسیار تندی دارد که سمی است. بوی بد کلر می تواند باعث ایجاد اختلالات تنفسی شده و حتی منجر به خفگی شود. چگالی کلر نسبت به هوا، 2,5 بار بیشتر بوده و از عناصر مهم اکسید کننده محسوب می شود. عدد اتمی کلر، 17 است و فراریت بالایی دارد.

کلر ماده ای ناپایدار است که در دمای 34 درجه سانتی گراد به جوش می آید. با این دمای جوش، می توان کلر را با فشاری که بیشتر از فشار اتمسفر است، مایع کرد. کلر توانایی واکنش پذیری با بسیاری از مواد آلی را دارد، چون با داشتن 7 الکترون در لایه ظرفیت خود، می تواند یک الکترون گرفته و به آرایش اوکتت برسد.

تاریخچه و تولید کلر

گاز کلر برای اولین بار در سال 1774 توسط شل کشف شد. این گاز از واکنش بین اسید کلریدریک با دی اکسید منگنز به دست می آمد. این دانشمند نمی دانست که این گاز تولید شده، یک عنصر است. کشف گاز کلر را معمولا به نام دوی معرفی می کنند. اولین کاربردهای این گاز تولید شده با این روش، برای سفید کردن منسوجات بود. اما در سال 1886 با اکسید کردن گاز کلریدریک با استفاده از اکسیژن هوا، توسط دی کن کلر تولید شد. در این روش از نمک مس به عنوان کاتالیزور استفده می شود. میزان کلری که در این روش تولید می شود، بازده و راندمان بالاتری نسبت به روش شل دارد.

با این که تولید کلر با استفاده از الکتروشیمیایی در سال 1800 انجام شده بود ولی به دلیل نداشتن ژنراتور استفاده نمی شد. اما بعد از ساخت ژنراتور تولید کلر با استفاده از کلر آلکالی به عنوان پرکاربردترین روش در سطح جهانی بوده به طوری که تا 95 درصد کلر با این روش در صنعت به دست می آید.

الکترولیز اسید کلریدریک و الکترولیز کلریدهای فلزات قلیایی و قلیایی خاکی، از روش های دیگر تولید این عنصر به عنوان محصول جانبی است.

ایزوتوپ های کلر

به شکل های مختلف هر عنصری که عدد اتمی یکسانی داشته ولی در عدد جرمی با هم متفاوت باشند، ایزوتوپ می گویند. کلر عنصری است که تعداد 9 ایزوتوپ دارد. اعداد جرمی ایزوتوپ های کلر بین 32 تا 40 عدد جرمی دارند. دو شکل ایزوتوپ کلر 36 و کلر 37، به صورت طبیعی وجود دارد. ایزوتوپ های کلر 35 و کلر 37، پایدار هستند و کلر 36 رادیواکتیو است.

انواع کلر

هیپوکلریت سدیم یا همان آب ژاول، کلر مایع نامیده می شود که در تصفیه آب استخرها با اضافه شدن به شکل اتوماتیک و به وسیله پمپ های تزریق استفاده می شود.

هیپوکلریت کلسیم شکل جامد کلر است که می تواند به دو صورت پودری و یا قرص، مورد استفاده قرار گیرد. هیپوکلریت کلسیم نتیجه ترکیب آهک با کلرید کلسیم بوده و نسبت به هیپوکلریت سدیم دارای مقدار کلر بیشتری است. این ماده سفید رنگ، با تجزیه شدن به طور آهسته، بوی کلر از آن متصاعد می شود.

اما گاز کلر شکل دیگری از کلر است که در ترکیب با آب، تولید اسید هیپوکلرو یا همان کلر آزاد را می کند. اسید هیدروکلریک تولید شدن، خاصیت اسیدی آب را زیاد می کند ولی دو صورت کلر مایع و کلر جامد، خصلت بازی آب را زیاد می کنند. 

کاربرد کلر

یکی از کاربردهای مهم کلر در تصفیه آب و برای ضدعفونی کردن این ماده حیاتی است تا مناسب خوردن شود. کلر می تواند میکروب ها و باکتری های موجود در آب های آشامیدنی را از بین برده و ما را از انواع بیماری هایی که با آب های آلوده امکان سرایتشان وجود دارد را مهار می کند. استفاده از کلر به دلیل ارزان و قابل دسترس بودن، برای گندزدایی آب بسیار مهم است. اما کلر به سه صورت می تواند در کلراسیون آب استفده شود. کلرین به صورت گاز کلر، هیپوکلریت کلسیم و هیپو کلریت سدیم، سه ترکیبی است که برای پاک سازی آب استفاده می شود.

یکی دیگر از کاربردهای کلر در صنعت کاغذسازی و باری رنگبری خمیر کاغذ است. در ساخت برخی از داروها مانند داروهای کم کننده کلسترول، داروهای تسکین دهنده دردهای آرتریت و همچنین تسکین دهنده علایم آلرژی نیز از کلر استفاده می شود. در کیسه های خون، بخیه های جراحی و همچنین برخی از تجهیزات پزشکی نیز از کلر بهره برده می شود. در ساخت عایق های فوم پلاستیکی و پنجره های وینیل ساختمان نیز کلر به کار برده می شود.