بوتانون

بوتانون که با نام علمی متیل اتیل کتون خوانده می شود، مایعی بدون رنگ بوده و از دسته ی کتون ها در ترکیبات آلی محسوب می شود. Butanone ترکیبی به طور نسبی فرار بوده و بوی تندی دارد، اما بوی آن خوشایند است. بوتانون در صورت احتراق تولید مواد سمی می کند. اما در حالت عادی این کتون در حمل و نقل معمولی پایدار است. از بوتانون در تولید مواد شیمیایی دیگر و همچنین تولید موم از نفت استفاده می کنند. بوتانون خواصی مشابه استون داشته و در دمای بالاتر از آن به جوش می آید. ولی سرعت تبخیر Butanone در مقایسه با استون، کم است.

اگر بخواهیم اهیمت تجاری بوتانون را بیان کنیم، بعد از استون دومین ترکیب مهم بوده و به عنوان حلال در رنگ ها و چسب ها به کار برده می شود. این ماده می تواند در صنعت پلیمر به جهت داشتن ویسکوزیته کم، غلظت جامدات بالا و بالا بودن میزان تحمل رقیق کننده ها، استفاده شود.

تولید بوتانون

با اکسید کردن 2- بوتانول، بوتانون به دست می آید. به عبارت دیگر وقتی 2- بوتانول با کمک کاتالیزورهایی چون مس، روی و یا برنز، دهیدروژن زدایی می شود، Butanone تولید می شود. از این روش تولید، برای تهیه ی 700 کیلوگرم از این کتون در سال استفاده می شود. روش های دیگری برای تهیه این ترکیب وجود دارد که هنوز به طور عملی به کار گرفته نشده است. از جمله این روش ها، اکسیداسیون Wacker 2-butene و اکسیداسیون ایزوبوتیل بنزن است که برای تولید صنعتی استون نیز به کار برده می شود.

با تغییر در فرایند کومن می توان فنول و مخلوطی از استون و بوتانون را تولید کرد. زیرا در این فرایند کومن، فقط فنول و استون تولید می شود.

کاربرد بوتانون

عمده ترین کاربرد Butanone یا همان متیل اتیل کتون، به عنوان حلال در فرایندهای مرتبط با رزین، صمغ، نیتروسلولز، پوشش های استات سلولز و فیلم های وینیل است. بر این اساس این ماده در ساخت موادی چون پلاستیک، لاک، پاک کننده های رنگ، چسب ها، منسوجات و تولید موم پارافین است.

مقایسه حلالین بوتانون با استون نشان می دهد که این ماده بر خلاف استون، با آب تولید آزئوتروپ می کند که آن را مناسب تقطیر آزئوتروپیک رطوبت در برخی استفاده های خاص کرده است.

از کاربردهای بوتانون به عنوان سیمان مدل است، زیرا پلی استایرن و بسیاری از پلاستیک های دیگر را در خود حل می کند. از سیمان مدل برای متصل کردن قطعات کیت های مدل مقیاس استفاده می شود. در این کاربرد، بوتانون به عنوان عامل جوشکاری به کار برده می شود.

برای انجام برخی از واکنش های پلیمریزاسیون مانند وصل کردن رزین های پلی استر غیراشباع به صورت عرضی، از کاتالیزور متیل اتیل کتون پراکسید استفاده می شود. ماده اولیه برای ساخت این کاتالیزور بوتانون است.

از کاربردهای دیگر متیل اتیل کتون، به عنوان پاک کننده قطعات الکترونیکی، نابود کردن اسپورهای باکتریایی در ابزارهای جراحی، تولید و ساخت نوارهای مغناطیسی برای ذخیره کردن داده ها، تولید رنگ، به عنوان طعم دهنده مصنوعی، تولید پارچه و موم، به عنوان ماده ی استخراج کننده برای چربی ها، روغن ها، موم ها و رزین ها و به عنوان پیش ماده تولید مواد مخدر را می توان نام برد.

بررسی خطرناک بودن بوتانون

Butanone می تواند با مواد اکسید کننده واکنش داده و تولید آتش کند. به جهت خاصیت انفجاری بوتانون، در اثر شعله یا جرقه کوچک، سریع شعله ور می شود. برای خاموش کردن آتش سوزی های بوتانون از دی اکسید کربن، عوامل خشک و یا فوم مقاوم در برابر الکل استفاده می شود.

اگر میزان غلظتی از بوتانون که قابل آتش سوزی باشد در هوا منتشر شود، می تواند بخارات آن برای انسان غیرقابل تحمل باشد. در دود تنباکو، بوتانون وجود داشته و به عنوان ماده ای تحریک کننده می تواند چشم و بینی انسان را تحریک کند. در حیوانات در صورتی بوتانون ایجاد خطر برای سلامتی می کند که مقدار بالایی باشد.

در ایالات متحده بوتانون را به عنوان یک آلاینده هوا معرفی کردند، زیرا به دلیل فرار بودن و این که یک ترکیب آلی است، در تشکیل ازون تروپوسفریک موثر است. اما در سال 2005 میلادی، این ماده از لیست مواد آلاینده خطرناک هوا توسط آژانس حفاظت از محیط زیست حذف شد.

مکان نگهداری و کاربرد بوتانون

از Butanone باید در یک محیط تهویه مناسب استفاده شود. با بلعیدن و یا استشمام بخارات آن به راحتی جذب بدن شده و با نفوذ در پوست به اطراف اندام های اصلی پخش می شود.