آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان ها موادی بسیار مهم و ضروری برای سلامتی بدن هستند که کمبود آن ها به بدن آسیب می زند. آنتی اکسیدان ماده ای است که وجود آن در بدن مانع فرایند اکسیداتیو شده و باعث از بین رفتن رادیکال های آزاد می شود. رادیکال های آزاد، مولکول های دارای اکسیژن هستند که از برخی از واکنش های سلولی آزاد می شوند. با این که گلبول های سفید با کمک رادیکال های آزاد به مبارزه با ویروس ها و باکتری ها می پردازند، اما چون این مولکول ها به راحتی در بدن می توانند حرکت کرده و با مولکول های دیگر ترکیب شوند (فرایند اکسیداتیو)، از این رو مولکول های خطرناکی هستند. از جمله آسیب های رادیکال های آزاد، پیری زودرس، آسیب به بافت های بدن، پوست و فعال کردن سلول ها و ژن های عیب دار در بدن است.

مزایای آنتی اکسیدان ها در بدن

آنتی اکسیدان ها در بدن به زیبایی و جوانی پوست کمک کرده و باعث سم زدایی می شود. همچنین این مواد خطر ابتلا به بیماری های مزمنی چون سرطان را کم می کند. از فواید دیگر آنتی اکسیدان ها، تقویت سیستم ایمنی بدن، پیشگیری از بیماری های قلبی و پیشگیری از بیماری هایی چون آلزایمر است.

مواد غذایی که دارای آنتی اکسیدان هستند؟

ویتامین هایی مانند ویتامین E، ویتامین C و مواد معدنی چون مس، روی و سلنیوم به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند. مواد غذایی چون کلم بروکلی، سیب زمینی، گوجه فرنگی، کیوی، انبه، شلیل و فلفل دلمه حاوی ویتامین C هستند. موادی چون حبوبات و اسفناج نیز دارای ویتامین E هستند. گوشت قرمز، لبنیات و غذاهای دریایی نیز مواد معدنی روی و سلنیوم دارد. مواد غذایی دیگری که آنتی اکسیدان دارند، سیب، پیاز، کشمش، بادمجان و کشمش هستند.

مواد دیگری که به عنوان آنتی اکسیدان شناخته می شوند؟

اسید آسکوربیک یکی از موادی است نقش آنتی اکسیدانی داشته و همان ویتامین C است. این اسید یک طعم دهنده، اکسیدان، عامل کاهش دهنده و تثبیت کننده بوده و مانع قهوه ای شدن آنزیمی میوه جات و سبزیجات می شود.

بتاکاروتن از مواد دیگری است که نقش آنتی اکسیدانی دارد که با رقیق کردن غلظت رادیکال آزاد اکسیژن، این نقش را ایفا می کند. این ماده یک رنگ دهنده بوده و در غذا نقش یک پرو ویتامین A را دارد.

آسکوربات کلسیم منبع ویتامین C دیگر، یک آنتی اکسیدان است که رنگ گوشت را حفظ می کند. با گرم شدن این ماده دودی سوزنده از آن خارج می شود.

اتوکسیکین نمونه ای دیگر آنتی اکسیدان است که در غذای حیوانات به کار برده می شود. این ماده رنگ فلفل قرمز را حفظ کرده و از ایجاد لکه های قهوه ای در میوه هایی چون سیب و گلابی جلوگیری می کند.

EDTA با نام اتیلن دی آمین تترا اسیتیک اسید که به ثبات غذا کمک می کند، آنتی اکسیدانی دیگر است. این ماده چون مانع اکسیداسیون اتوماتیک چربی های غیراشباع می شود، در نقش آنتی اکسیدان رفتار می کند.

برای از بین بردن رادیکال های آزادی که در نتیجه ی اکسیداسیون چربی های غیراشباع تشکیل شده اند، آنتی اکسیدان پروپیل گالات کاربرد دارد. اما این ماده چون در دمای 148 درجه سانتی گراد تجزیه می شود، برای غذاهایی که گرما می بینند، مناسب نیست.

L- تارتاریک اسید یک کنترل کننده PH بوده و در ترکیب نوشیدنی ها و آب نبات ها به کار می رود. این ماده طعم میوه را در این مواد غذایی بالا برده و در محصولات پخته شده نیز از تخمیر جلوگیری می کند.

هیدروکسی آنیسول بوتیله شده آنتی اکسیدانی است رادیکال های آزاد حاصل از اکسیداسیون چربی های غیراشباع را از بین برده و فعالیت آنتی میکروبیالی دارد. عصاره چای نمونه ای از یک آنتی اکسیدان طبیعی است.

نقش آنتی اکسیدان ها در بدن

همان طور که در بالا نیز گفته شد، رادیکال های آزاد در بدن برای مقابله با ویروس ها و باکتری ها به کمک گلبول های سفید می آیند. اما وجود این رادیکال ها می تواند برای بدن مضر باشد. رادیکال های آزاد از عوامل مهمی چون دود سیگار، آلودگی هوا، سموم، سطح قند خون بالا، عفونت های باکتریایی، ویروسی، قارچی، ورزش شدید، مصرف بیش از حد اسیدهای چرب اشباع و ... به وجود می آید. اما باید توجه کرد که رادیکال های آزاد از واکنش های مختلف در بدن نیز ممکن است تولید شود.