اسید اسکوربیک

اسید اسکوربیک یا همان ویتامین C، یکی از مهمترین ویتامین هایی است که وجود آن برای بدن لازم و ضروری است. این ویتامین در بدن ساخته نمی شود و باید به طور مرتب، روزانه توسط مواد غذایی تامین شود. اسیداسکوربیک در مقابل حرارت، از بین می رود و ذخیره آن در بدن صورت نمی گیرد. بیشترین میزان ویتامین C را می توان از طریق مصرف میوه جات و سبزیجات به دست آورد. پرتقال، لیمو، گریپ فروت، کیوی، بروکلی، گوجه فرنگی، توت فرنگی، گل کلم و انواع فلفل ها، از جمله مواد غذایی هستند که به مقدار زیاد دارای این نوع ویتامین هستند.

خواص فیزیکی اسید اسکوربیک

اسید اسکوربیک جزء ویتامین های محلول در آب بوده به صورت جامد پودری سفید است که مایل به زرد است. اگر این اسید در مقابل نور قرار گیرد کم کم کدر می شود. همچنین خاصیت ضد باکتری داشته و اگر به حالت جامد خشک باشد، در هوا پایدار است. ولی اسید اسکوربیک به حالت محلولی، سریع اکسید می شود. طعم اسید اسکوربیک تا حدی اسیدی بوده و اگر به حالت آزاد باشد در آب محلول است. حلالیت این اسید در الکل کم و در اتر، بنزن و کلروفرم نامحلول است.

اسید اسکوربیک در دمای 190 تا 194 درجه سانتی گراد ذوب شده و فرمول مولکولی آن به صورت C₆H₈O₆ است.  

نقش اسید اسکوربیک و خواص آن در بدن

مهمترین خاصیت مفید ویتامین C یا اسید اسکوربیک در بدن، پیشگیری از سرماخوردگی و رفع کننده خستگی ماهیچه در ورزشکاران است. از خواص بسیار مهم دیگر ویتامین C، ساختن کلاژن است. کلاژن پروتئینی در بدن است که در ساختمان پوست، استخوان و اکثر بافت های بدن وجود دارد. بعضی از مواد شیمیایی که برای انتقال پیام های عصبی مورد نیاز است، با استفاده از اسید اسکوربیک ساخته می شوند. برای ترمیم زخم ها و بهتر عمل کردن سیستم ایمنی بدن، وجود اسید اسکوربیک بسیار مهم است. آهن در روده ها با کمک ویتامین C بهتر جذب شده و به این ترتیب، از کم خونی جلوگیری می شود.

اسید اسکوربیک دارای خاصیت آنتی اکسیدانی در برابر رادیکال های آزاد بوده و می تواند به مراقبت از بدن در برابر سرطان ها کمک کند. همچنین مصرف ویتامین C، مانع تشکیل رسوب در دیواره شریان ها شده و مانع ایجاد بیماری های قلبی و عروقی می شود. این ویتامین باعث ترشح ماده ای از دیواره رگ ها می شود که این ماده با گشاد کردن رگ ها باعث کم شدن فشار خون می شود. عملکرد مغز با کمک ویتامین C که بر سنتز انتقال دهنده های عصبی موثر است، بهتر می شود.

 کاربرد اسید اسکوربیک در صنایع غذایی

خاصیت آنتی اکسیدانی، عامل کاهنده بودن، حلال، اسیدی کننده و ... اسید اسکوربیک باعث شده که به عنوان افزودنی در صنایع غذایی به کار گرفته شود. اسید اسکوربیک می تواند رنگ، بو و مواد مغذی این مواد را حفظ کند. به طوری که اگر در صنایع گوشت استفاده شود، رنگ مناسب فراورده ی گوشت را در نتیجه ی کم کردن میزان مصرف نیتریت، سریع به حالت مناسب تبدیل می کند. همچنین با این افزودنی، از تشکیل نیتروز آمین ها در گوشت جلوگیری می شود.

اسید اسکوربیک دارای PH کم بوده و مانع رشد میکروب ها در مواد غذایی می شود و مدت زمان ماندگاری آن ها را بالا می برد. چون ویتامین C بوی خوبی دارد، با افزودن به مواد غذایی باعث خوشبو شدن آن ها می شود.

کاربرد اسید اسکوربیک در پزشکی

اسید اسکوربیک برای درمان ورم مفاصل و بیماری های التهابی مورد استفاده قرار می گیرد. در ترمیم زخم ها، پیشگیری از تشکیل آب مروارید، قوی کردن بدن در برابر سرطان، کاهش دادن میزان فشار خون، درمان آلرژی، تقویت باروری در مردان، بالا بردن میزان کلسترول خوب، کمک به سوختگی های ایجاد شده در اثر آفتاب و ... مواردی است که اسید اسکوربیک در آن ها موثر است.

علایم کمبود اسید اسکوربیک در بدن

همان طور که گفته شد اسید اسکوربیک از ویتامین های ضروری بدن بوده و کمبود آن می تواند باعث بروز مشکلاتی می شود. از مهمترین بیماری هایی که در نتیجه کمبود این ویتامین ایجاد می شود، آسکووی با علایمی چون خونریزی های زیرپوستی، خونریزی لثه ها، درد مفاصل، عدم ترمیم زخم ها و از بین رفتن دندان ها است.  

عوارض اسید اسکوربیک

ویتامین C در بدن ذخیره نمی شود، بنابراین این ماده مشکلی را در بدن ایجاد نمی کند. اما چون با مصرف بیش از حد این ویتامین به صورت قرص جوشان و مایع، می تواند عوارضی را ایجاد کند. سردرد، تهوع، بی نظمی خوابی، شکم درد و گرفتگی عضلات می تواند از جمله این عوارض باشد. برای کم کردن عوارض ناشی از اسیدی بودن اسید اسکوربیک در بدن، باید همراه با مواد خنثی کننده آن مصرف شود.