ایزوپروپیل الکل را بشناسیم

ایزوپروپیل الکل مایعی بی رنگ و با بوی تند است که از ایزومرهای پروپیل الکل است که دارای ویژگی ضد باکتریایی است. این ماده فرار بوده و قابل اشتعال است. دمای آتش گیری ایزوپروپیل الکل، 12 درجه سانتی گراد است و به همین دلیل باید در ظروف هایی با درب های بسته نگهداری شود. ایزوپروپیل الکل در برخی از حلال ها مانند اتر و کلروفرم، محلول است اما قابل حل در محلول های نمکی نیست. مانند بسیاری از الکل های دیگر، 2- پروپانول به هر نسبتی در آب حل می شود. به ایزوپروپیل الکل، الکل مالشی نیز می گویند.

از محلول 70 درصد این الکل برای ضدعفونی کردن دست ها استفاده می کنند، چون آسیبی به پوست وارد نمی کند. به همین جهت در دوران کرونا، مصرف ایزوپروپیل الکل بسیار فراوان شده است.

تولید ایزوپروپیل الکل

ایزوپروپیل الکل به عنوان ماده شیمیایی آلی از دسته ی الکل ها، دو روش تولیدی دارد. در روش قدیمی، پروپیلین به طور غیر مستقیم هیدراته می شود و در این فرایند از اسید سولفوریک استفاده می شود. محصول، ایزوپروپیل سولفات است که با بخار هیدرولیز شده، تولید اسید سولفوریک و ایزوپروپیل الکل می کند.

اما روش جدیدتری که برای تولید این الکل استفاده می شود مانند روش بالا از هیدراته شدن پروپیلن به دست می آید ولی برخلاف آن، پروپیلن، به طور مستقیم هیدراته می شود و اسید سولفوریک در این فرایند لازم نیست. از روش قدیمی در آمریکا و از روش جدید در اروپا استفاده می شود.

کاربرد ایزوپروپیل الکل در مصارف خانگی

عمده ترین کاربرد ایزوپروپیل الکل در ضدعفونی کردن خانه ها برای وسایل مختلف است. برس های آرایشی را می توان به مدت چند ثانیه داخل ایزوپروپیل الکل قرار داده و سپس با آب ولرم بشویید. در تمیز کردن سینک، کروم و بسیاری از سطوح مختلف در خانه از این الکل استفاده می کنند اما نباید در سطح هایی از جنس کوارتز و گرانیت، از ایزوپروپیل الکل استفاده شود. برای ضدعفونی کردن صفحه کلید کامپیوتر و تلفن همراه که منبع باکتری ها و میکروب های مختلف است، این ماده کاربرد دارد. در خانه می توان برای جدا کردن برچسب ها از روی اشیاء و پاک کردن استیل های ضد زنگ نیز، از 2- پروپانول استفاده کرد.

کاربرد ایزوپروپیل الکل در مصارف موضعی

هنگام شنا کردن ممکن است داخل گوش، آب پر شود، برای خارج کردن آن از مخلوط الکل مالشی و سرکه سفید استفاده می کنند. البته در زمانی که در گوش عفونت نباشد. یکی از مزیت های استفاده از ایزوپروپیل الکل در پوست، کمک به طراوت پوست با محکم کردن منافذ آن است. به همین دلیل می توانید از این الکل قبل از استفاده از کرم های ضد آفتاب و مرطوب کننده استفاده کنید تا پوستی تمیز داشته باشند.

با پارچه آغشته به ایزوپروپیل الکل روی قسمت هایی از عضله ها که دردناک است را ماساژ دهید. این ماده باعث تحریک جریان خون در این نواحی شده و درد را کمتر می کند.

ایزوپروپیل الکل ماده ای است که برای جدا کردن کنه ها از بدن سگ ها و گربه ها به کار برده می شود.

کاربرد ایزوپروپیل الکل در پزشکی

ایزوپروپیل الکل به دلیل خاصیت آنتی باکتریایی در ساخت صابون ها و لوسیون ها استفاده می شود. در عمل های جراحی برای ضدعفونی کردن پوست و پانسمان های جراحی، ایزوپروپیل الکل کاربرد دارد. در پدهای ضدعفونی کننده، در ساخت آنتی بیوتیک ها، ضدعفونی کردن سطوح و ابزارهای بیمارستان، تونیک های پوست سر و همچنین به عنوان بی حس کننده از 2- پروپانول به کار می گیرند.

کاربرد ایزوپروپیل الکل در آزمایشگاه

در آزمایشگاه برای این که وسایل، تجهیزات و سطوح مختلف را ضدعفونی کنند، می توانند ایزوپروپیل الکل را به کار ببرند. این ماده به عنوان ماده نگهدارنده در نمونه های بیولوژیکی، استخراج DNA، فرایند پردازش بافت و همچنین به عنوان رقیق کننده استفاده می شود.

دیگر کاربردها

ایزوپروپیل الکل در لوازم آرایشی و بهداشتی به عنوان حلال، در تولید مواد شیمیایی چون استون، گلیسرول، ایزوپروپیل آمین و...، در برخی از واکنش ها به عنوان کاتالیزور و معرف شیمیایی، تولید حشره کش ها و روان کننده ها و گریس ها، به کار برده می شود.

خطرات و هشدار کاربرد ایزوپروپیل الکل

استنشاق ایزوپروپیل الکل در مدت زمان طولانی می تواند موجب تحریک غشای مخاطی شده و اختلالات تنفسی را ایجاد کند. از خوردن این الکل پرهیز کنید چون باعث مسمومیت شده و حتی مرگ افراد را باعث می شود. این الکل نباید روی زخم های باز استفاده شود. اگر الکل مورد نظر با چشم و پوست تماس مستقیم داشته باشد، با آب فراوان به مدت 15 دقیقه باید شسته شود.