آشنایی با خواص جوش‌ شیرین

جوش شیرین با نام بی کربنات سدیم در نرم کردن، پف دادن کیک و شیرینی ها و ور آمدن خمیرهای آن ها استفاده می شود. اما این ماده علاوه بر این، خواص و کاربردهای زیادی دارد که در اینجا بعد از معرفی آن به برخی از این موارد اشاره می کنیم.

جوش شیرین با بی کربنات سدیم

سدیم بی کربنات با فرمول مولکولی NaHCO₃ است که در گرید خوراکی به نام جوش شیرین نامیده می شود. این نمک متشکل از یون های سدیم و بی کربنات، در حالت جامد به شکل گرانول یا پودرهای سفیدرنگ است. بدون بو بوده و رنگ سفیدی دارد. جوش شیرین می تواند بو و رطوبت را جذب کند و قابلیت انحلال بالا در آب و انحلال کم در اتانول را دارد. فرم وجود بی کربنات سدیم در طبیعت به شکل کانی ناکولیت بوده و در زمان قدیم در مصر، از ترکیب این نمک با سدیم کربنات دکا هیدرات، استفاده می شد.

دمای 50 درجه سانتی گراد اولین دمای از دست رفتن دی اکسید کربن از بی کربنات سدیم است. تا این که در دمای 80 درجه سانتی گراد این عمل کامل انجام و با تشکیل حباب های کوچک دی اکسید کربن، پف کردن کیک ها داخل فر آغاز می شود.

نمک جوش شیرین در دسته ی مواد بی خطر بوده و به عنوان عامل کاهش دهنده PH است. محل نگهداری این ماده باید خشک و به دور از دمای بالا باشد.

کاربرد جوش شیرین در صنایع غذایی

از ترکیب جوش شیرین با آب می توان برای ضدعفونی کردن میوه ها و سبزیجات استفاده کرد. در خنثی کردن مواد اسیدی موجود در مواد غذایی و همچنین برای فرآوری بکینگ پودر، جوش شیرین کاربرد دارد. چون مواد اسیدی می تواند طعم تلخی را در مواد غذایی ایجاد کند که با خنثی شدن آن، طعم این مواد بهتر می شوند.

کاربرد در صنعت کشاورزی

نقش اصلی جوش شیرین در ترکیب کودها برای از بین بردن قارچ ها و باکتری هاست. این کار با مختل کردن تعادلات یونی در سلول های قارچ توسط بی کربنات سدیم انجام می شود. PH خاک توسط بی کربنات سدیم تنظیم و در بهترین مقدار نگه داشته می شود. اما در استفاده از این ماده باید احتیاط کرد چون ممکن است موجب زرد شدن انتهای برگ ها در گیاهان شود.

کاربرد جوش شیرین در سفید کردن دندان ها

اگر جوش شیرین با خمیر دندان ترکیب شود، به تمیز کردن دندان ها کمک می کند. چون این ماده دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی است. نباید جوش شیرین را به طور مستقیم در دندان ها به مدت طولانی استفاده کرد، چون ممکن است به مینای دندان آسیب بزند. در درمان آفت و تبخال ها به تسکین این دردها جوش شیرین کمک می کند. بوی بد دهان ناشی از خوردن سیر و پیاز را با مصرف محلول جوش شیرین با آب، از بین می برند. جویدن آدامس آغشته به جوش شیرین، دهان را خوشبو می کند.

علاوه بر این برای حذف بوهای مختلفی که در یخچال و یا در ظروف زباله وجود دارد نیز از این ماده استفاده می کنند. قرار دادن پاها در محلول آب با جوش شیرین به رفع بوی بد پا کمک می کند.

خواص دیگر جوش شیرین

یکی از مهمترین کاربردهای جوش شیرین که به همین شکل و یا به شکل دارو از بی کربنات سدیم استفاده می شود، در رفع سوزش سردل و درمان رفلاکس معده است. چون این ماده به عنوان یک آنتی اکسیدان رفتار کرده و اسید معده را خنثی می کند.

با افزودن مقداری جوش شیرین به شامپو، می توانید موهای نرم و لطیفی داشته باشد. جوش های صورت و آکنه ها را با قرار دادن خمیری متشکل از جوش شیرین و مقدار کمی آب، می توان التیام داد که نقش لایه بردار پوست را نیز دارد. اگر مقداری از این نمک را در دستگاه بخور بریزید، هم بوی بد خانه از بین می رود و هم راه تنفسی را باز می کند.

کرک های فرش تازه را با ریختن ترکیبی مساوی از نمک و جوش شیرین روی آن و باقی گذاشتن این ترکیب به مدت 24 ساعت و سپس جارو کشیدن، می توان از بین برد. در باز کردن لوله ها، از بین بردن لکه های ایجاد شده در لباس ها، ترد کردن گوشت، از بین بردن بوی بدن بدن حیوانات و رفع کک های آن ها و موراد بسیار زیاد دیگر، از جوش شیرین استفاده می شود.