اتانول

اتانول حلالی الکلی است که به نام های الکل اتیلیک، اتیل الکل، الکل سفید و یا الکل میوه نیز خوانده می شود. این الکل حالت فیزیک مایع داشته و دارای خواصی چون فراریت بالا و قابل اشتعال است. حلالیت اتانول در آب و ترکیبات آلی دیگر زیاد بوده و دارای خاصیت ضدعفونی کنندگی است. زمینه کاربردهای آن در صنایع پزشکی، داروسازی، سوخت، حلال و موارد بسیار دیگر است. فرمول مولکولی اتانول به شکل C₂H₅OH است. اگر مقدار زیادی از اتانول وارد بدن شود، با ایجاد مشکل در فعالیت مغز، باعث ایجاد مسمومیت می شود.

تولید اتانول

منابع تولید اتانول مواد دارای نشاسته، قند و یا سلولز هستند. علاوه بر مواد زیستی، بیو اتانول را از مواد شیمیایی چون اتیلن و گاز سنتز تولید می کنند که شامل درصد کمی در حدود 5 درصد از کل اتانول تولیدی جهان می شود. با توجه به موارد گفته شده، چهار نوع تولید بیواتانول وجود دارد. تولید از مواد قندی اولیه مانند نیشکر و چغندر یا سیب زمینی و ...، تولید از مواد زاید گیاهی و کشاورزی، تولید از جلبک ها و نسل آخر با تولید از اصلاح میکروارگانیسم های تخمیر کننده به دست می آید.

انواع اتانول

انواع مختلفی از اتانول با توجه به نوع کاربردهای آن وجود دارد. نوعی از اتانول به نام اتانول طبی است که بیشترین کاربرد را در پزشکی داشته و دارای 96 درصد اتانول است. از این نوع اتانول در ساخت مواد بهداشتی، آرایشی، صنایع غذایی و همچنین ضدعفونی کننده ها استفاده می شود. نوع دوم اتانول، مطلق است که دارای درصد بالایی از این الکل (99 تا 100 درصد وزنی و 99,4 تا 100 درصد حجمی) است.

اتانول تقلیبی نوعی دیگر است که دارای درصد خلوص پایین به دلیل اضافه کردن مواد تقلیب کننده است. از این نوع الکل به عنوان یک الکل طبیعی و خالص استفاده نمی شود و به آن، وارونه نیز گفته می شود. آخرین نوع اتانول، زیستی است که از مواد زیستی چون مواد کشاورزی و یا مواد قندی به دست می آید.

کاربردهای اتانول

کاربرد در پزشکی

مهمترین کاربرد اتانول در پزشکی و به عنوان ضدعفونی کننده است. اتانول با خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی که دارد در ترکیب ژل های ضدعفونی کننده و تهیه دستمال های مرطوب پزشکی کاربرد دارد. طریقه عملکرد اتانول، حل کردن لایه های چربی موجود در غشا و دناتوره کردن پروتئین های آن هاست که منجر به از بین بردن این میکروارگانیسم ها می شوند. عملکرد اتانول 70 درصد در مقایسه با نوع خالص آن، در ضدعفونی کردن بهتر است. چون برای این که مولکول های اتانول به دیواره غشا راه یابند، به کمک مولکول های آب نیاز دارند. با ورود به داخل سلول، این الکل تعادل اسمزی را به هم زده و با کم آب کردن آن، موجب از بین رفتن میکروب ها می شود.

دیگر استفاده پزشکی اتانول در مسمومیت با متانول و یا اتیلن گلیکول است که نقش پادزهر را دارد. در داروسازی نیز از اتانول در حلالیت داروهای محلول در آب مانند داروهای سرفه، سرماخوردگی، دهان شویه و داروهای مایع مسکن استفاده می شود. در ترکیب استامینوفن، مکمل های آهن، رانیتیدین، مانیتول و بسیاری از داروهای دیگر، اتانول نقش نگهدارنده را دارد.

تولید سوخت

به دلیل این که منابع تولید سوخت، کم بوده و همچنین به دلیل استفاده از برخی از سوخت ها، غلظت گازهای گلخانه ای در حال افزایش است، از منابع سوختی دیگر باید استفاده شود. اتانول یکی از این منابع است که به نام سوخت سبز خوانده می شود. از اتانول به عنوان افزودنی در سوخت و یا سوخت موتورها استفاده می کنند. در اتومبیل ها می توان از اتانول هیدروس به عنوان سوخت استفاده کرد.

از اتانول به عنوان سوخت، در هواپیماهای سبک و موشک ها نیز استفاده می شود. سوختی که در موشک بالستیک A-4 آلمانی استفاده شد اتانول بود که با 25 درصد آب مخلوط شده بود. کم کردن دمای اتاق احتراق در این موشک به دلیل ترکیب اتانول با آب بود. در پیل های سوختی تجاری نیز به دلیل خلوص بالا، ارزان بودن و غیر سمی بودن اتانول کاربرد دارد.

کاربردهای دیگر

از کاربردهای اتانول می توان به گرم کردن خانه ها در شومینه ها را نام برد. از اتانول به عنوان مهمترین حلال بعد از آب در تولید مواد آرایشی و بهداشتی، تولید شوینده ها و ... استفاده می شود. اتانول های استفاده شده در این زمینه، تخمیری و یا سنتزی هستند.