در صنعت فرآوری روغن خوراکی، مهترین ماده ای که به عنوان محصول فرعی تولید می شود، لسیتین است. رنگ این ماده ی مایعی شکل، زرد قهوه ای بوده و یک ترکیب آمفی فیلیک با قابلیت حلالیت در آب و چربی است. لسیتین از بافت های گیاهی و جانوری به دست می آید و بیشتر برای نرم کردن و همگن سازی در صنایع مختلغ مورد استفاده قرار می گیرد. مواد تشکیل دهنده لسیتین، گلیسیرید فسفولیپیدهایی مانند فسفا تیدیل کولین، فسفا تیدیل تانولامین، فسفا تیدیلینواستیل، فسفا تیدیل سرین و فسفاتید اسید هستند.
لسیتین در دسته ی سورفاکتانت قرار می گیرد زیرا خاصیت امولسیون کنندگی و روان کنندگی دارد. خوردن لسیتین برای بدن انسان مضر نیست، چون تبدیل و متابولیزه شدن کاملی در بدن دارد. اما هضم امولسیفایرهای دیگر در بدن انجام نشده واز راه کلیه دفع می شوند.
خرید لسیتین از فروشندگان مواد شیمیایی که در زمینه خرید و فروش مواد شیمیایی صنعتی فعالیت دارند، انجام می شود. برای این که به محصولات باکیفیتی از آن دست یابیم بهتر است، خرید لسیتین را از مراکز فروش معتبر انجام دهیم.
نوسانات قیمت خرید لسیتین
چون لسیتین دارای خاصیت های مهمی چون امولسیون کنندگی، مرطوب کنندگی، کم کردن ویسکوزیته، عامل رها کننده در کنترل بلور و ... است استفاده از آن در صنعت بسیار گسترده است. تولید این ماده در سال 2015 به میزان 260000 تن بوده و ساخت آن توسط شرکت های مختلفی چون AGD و در کشورهای مختلفی چون آمریکا و هند انجام می شود. یکی از مواد گیاهی که لسیتین از آن تولید می شود، سویا است و در نتیجه تغییر قیمت سویا عامل موثر در قیمت خرید لسیتین خواهد بود. به همین دلیل تولید مستقیم لسیتین از سویا از نظر اقتصادی به صرفه نبوده و بهتر است به عنوان محصول جانبی در صنایع روغن گیری به دست آید.
ویژگی ها و اثرات فیزیولوژی
در بدن همه موجودات زنده، لسیتین وجود دارد و وجود آن در بسیاری از مواد غذایی ثابت شده است. مواد غذایی چون زرده تخم مرغ، عدس، شیر، جوانه گندم، جگر گوساله و مهمتر از همه لوبیای سویا، حاوی لسیتین است. علت حل شدن روغن و آب در زرده تخم مرغ، وجود لسیتین در ترکیب زرده آن است. این ماده در بدن انسان نیز ساخته می شود. در فرآوری روغن سویا و همچنین از موادی چون دانه آفتابگردان و ذرت، لسیتین به دست می آید. در تولید لسیتین از روغن سویا، این روغن را بعد از مرحله صمغ زدایی از لجنی که خارج شده و لسیتین خیس خوانده می شود، جداسازی کرده و سپس لسیتین را آب زدایی می کنند.
نقش فیزیولوژی که لسیتین در بدن دارد، دخیل بودن آن در تشکیل اعصاب و شکل گیری ساختمان مغزی است و مصرف آن در دوران بارداری توصیه می شود. سطح کلسترول خون به وسیله لسیتین در بدن کم شده و مانع کم شدن حافظه افراد می شود. همراه بودن لسیتین با اسید آسکوربیک و ویتامین C، برای سلامت پوست مفید است. با همه مواردی که گفته شد از مصارف پزشکی لسیتین، می توان به نقش بهبود کننده آن در اختلالات عصبی اشاره کرد.
کاربرد لسیتین
از جمله مهمتری کاربردهای لسیتین به عنوان یک ماده غیرسمی در ترکیب مواد غذایی به عنوان یک افزودنی است. ویسکوزیته شیرینی ها و کنترل روانروی شکلات، می تواند با به کار بردن لسیتین کم شود. چون این ماده ارزان قیمت است نسبت به مواد دیگر استفاده بیشتری در این زمینه دارد. در ترکیب مارگارین هایی که درصد چربی بالای 75 دارند، به عنوان تثبیت کننده استفاده می شود.
برای بهتر کردن فعالیت کبد و کیسه صفرا لسیتین موثر است. از مزیت های دیگر استفاده از لسیتین در ترکیب مواد غذایی، جدا کردن راحت آن ها از ظروف و دستگاه ها است. در روغن های گیاهی، 2 درصد لسیتین و در روغن های دیگر، 10 درصد لسیتین وجود دارد. از این ماده به عنوان مکمل غذایی نیز استفاده می شود.
در داروسازی به عنوان خیس کننده و غنی کننده کولین از لسیتین استفاده می شود که می تواند به کپسوله سازی داروها کمک کرده و در آن ها نقش آنتی کپک را دارد. برای این که تزریق چربی ها به شکل وریدی راحت تر انجام شود و همچنین در درمان ها، این ماده کاربرد دارد. در پوشش دادن سطوح برای محافظت و همچنین جوهر چاپ در صنعت رنگسازی، لسیتین به کار برده می شود. لسیتین با داشتن خاصیت مهارکردن زنگ زدگی، در این زمینه کاربرد دارد.