سود پرک | کاستیک سودا | Caustic Soda Flakes

سود پرک همان هیدروکسید سدیم است که به نام های کاستیک سودا، سود کاستیک و ... خوانده می شود. این ماده معدنی جامد و سفید رنگ بوده، دمای ذوب 1390 درجه سانتی گراد و چگالی 2,13 گرم بر سانتی مترمکعب دارد. این ماده به شکل پرک یا گرانوله (پولکی یا پرکی) است. سود پرک به راحتی رطوبت را جذب می کند و چون دارای ویژگی خورندگی است، هنگام کاربرد باید به نکات ایمنی دقت کرد. حلالیت سود پرک در آب، بالا و در متانول و اتانول، کمتر از آب است. واکنش حل شدن این ترکیب معدنی در آب، به شدت گرماده است.

تولید سود پرک

یکی از روش های تولید سود پرک، استفاده از فرآیند الکترولیز محلول سدیم کلرید است. در یکی از این روش ها، پیل جیوه کاستنر- کلنر تشکیل می شود که در این پیل، جیوه به سمت کاتد رفته و از ترکیب ملغمه سدیم به دست آمده با آب، سود پرک تولید می شود. اما این روش به دلیل این که جیوه سمی است، استفاده کمتری دارد. روش دیگر تولید سود پرک استفاده از پیل دیافراگم است. آب نمک از طریق همین دیافراگمی که بین محیط کاتدی و آندی وجود دارد، جابجا می شود. حرکت الکترولیت از سمت آند به کاتد بوده و در نهایت سودی که تشکیل می شود، با فرآیند تبخیر، نمک آن جدا می شود. در این روش، گاز کلر و هیدروژن نیز آزاد می شود.

یکی دیگر از روش های تولید سود پرک، سودا- آهک است که قدیمی تر بوده و این سود از واکنش بین سودااش (هیدروکسید کلسیم) و کربنات سدیم تشکیل می شود.

در همه این روش ها سودی که تولید می شود، وارد دستگاه های خنک کننده می شود تا پولک سفید و یا سود پرک را تولید کند.

بسته بندی

بسته بندی سود پرک بعد از تولید، در کیسه های دولایه و لمینت دار دو لایه انجام می شود. جنس این کیسه ها از پلی اتیلن و پلی پروپیلن بوده و در اندازه های 25 کیلوگرمی انجام می شوند. علاوه بر کیسه، در بشکه ها نیز این ماده عرضه می شود. یکی از خواص سود پرک در چربی زدایی از سطوح مختلف فلزی، کف و ... است. به این فرآیند که در نتیجه چربی گیر بودن آن است، صابونی شدن گفته می شود.

کاربردهای سود پرک

سود پرک به دلیل خاصیت قلیایی قوی که دارد بیشترین کاربرد (در حدود 65 درصد از میزان تولید شده از آن) را در صنعت دارد. از میان این مقدار نیز 25 درصد در تولید کاغذ کاربرد دارد. در گذشته (در مصر باستان) برای به دست آوردن آب های قلیایی، خاکسترهای گیاهی را با سودهای سوزآوری که رقیق شده بودند، ترکیب می کردند. در صنعت نساجی، در توید آلومینیوم از سنگ معدن، تولید نمک های سدیم، پاک کننده ها، تنظیم PH، تصفیه آب و بالابردن میزان PH آن و ... سود پرک کاربرد دارد. در تصفیه آب، سود پرک، خورندگی آن را کم کرده و میزان فلزات سنگینی چون قلع و سرب که در آب وجود دارند، کاهش می یابد. در صنایع غذایی برای شست و شو دادن و جدا کردن پوست میوه ها و سبزیجات، برای آماده سازی قهوه و شکلات، تولید رنگ کارامل، در تولید بستنی برای سفت کردن آن، تولید نودل و نوشیدنی های بدون الکل و ... استفاده می شود.

برای تولید سلول های سوختی و همچنین تولید سدیم متیلات در واکنش های تولید بیواتانول و بیودیزل، از سود پرک استفاده می شود. در توربین های بادی، رزین های اپوکسی که استفاده می شوند، با استفاده از سود پرک تولید می شوند. در صنایع چرم سازی، تولید داروهای ضدانعقاد، رنگرزی، نفت و گاز و پتروشیمی، تولید مواد شوینده و ضدعفونی کننده، سود پرک به کار برده می شود.

نکات ایمنی نگهداری و کار با سود پرک

سود پرک به دلیل جاذب رطوبت و دی اکسید کربن بودن و حلالیت سریعی که در آب داشته و گرمای زیادی تولید می کند، باید در ظروف مجهز و به دور از آب و اسیدها نگه داری شود. این ماده در صورت برخورد با پوست، موجب از بین بردن پروتئین ها و چربی های آن شده و سوختگی های شدیدی را ایجاد می کند. پوشیدن لباس ایمنی خاص، استفاده از دستکش و ماسک، می توان از این پیشامدها جلوگیری کرد. در صورت تماس با چشم، باید آن را با آب فراوان به مدت طولانی (10 تا 15 دقیقه) شسته سپس به پزشک مراجعه کنید. در صورت ورود این ماده داخل بدن، با سوزاندن مری و رگهای خونی، خونریزی داخلی را سبب شده و منجر به مرگ فرد می شود.